چشم انداز «وفاق ملی» در سال ۱۴۰۴

به گزارش کارآفرينان نيوز پس از تشکیل دولت چهاردهم به دفعات کلید واژه «وفاق ملی» را در سپهر سیاسی و رسانه‌ای کشور شنیده‌ایم؛ کارشناسان و صاحب نظران سیاسی هریک تعریفی از وفاق ارائه می‌دهند.

به اعتقاد برخی از کنشگران رسانه‌ای، پزشکیان که خیرخواهانه و صادقانه ویژگی وفاق را برای دولت خود برگزیده‌ و در ترکیب کابینه هم سعی کرد آن‌را به نمایش بگذارد، بیش و پیش از همه باید از این مفهوم صیانت کند تا عده‌ای با برداشت‌های غلط یا سوءاستفاده، وفاق را در نطفه خفه نکنند. دیدگاه فوق بر تعریف وفاق از رئیس‌جمهور تاکید دارد.
رئیس قوه مجریه ۱۲ آذر ماه سال گذشته در دومین گفتگوی تلویزیونی خود با مردم در تعریف وفاق ملی،گفته بود: "وفاق یعنی پایبندی به حق و عدالت و دوری از ضلالت و یا تابعیت از هوای نفس. در واقع اختلاف زمانی شکل می‌گیرد که من حق شما را ضایع کنم اگر حق شما را ضایع نکنم دعوایی شکل نمی‌گیرد، تمام اختلافاتی که ما با هم داریم برای منیت ماست، ما حق دیگران را نادیده می‌گیریم حالا یا به خاطر جنسیت یا قومیت یا مذهب، در صورتی که اسلام آمده تا حق را اقامه کند."

اما یک دیدگاه دیگر وفاق را به همدلی و گفتگوی ملی گره می‌زند و براین باور است که در سرزمین ایران یعنی عقلانیت به جای عصبیت، انسجام و همدلی به جای انشقاق و انتقام؛ یعنی گفت‌وگو برای حل مسائل به جای تخریب و انگ‌زنی؛ یعنی عبور از حاشیه و حرکت در متن؛ و متن یعنی پاسخگویی به انبوه مطالبات مردم، یعنی اخلاق‌گرایی و پرهیز از بداخلاقی، یعنی تحمل، مدارا و صبوری در برابر عقاید یکدیگر.

به هرحال پزشکیان از زمانی که دولت را در پاستور تشکیل داد تا به امروز همواره بر وفاق تاکید کرده و می‌کند. به عبارت دیگر این کلید واژه، ریل حرکت دولتمردان برای آبادانی و پیشرفت ایران است. اکنون در سال ۱۴۰۴ دولت با آهنگ وفاق باید چه برنامه‌هایی را در اولویت قرار دهد؟ پاشنه آشیل وفاق چیست؟و وفاق تا به اینجا چه نتایجی به همراه داشت؟ آیا پس از استیضاح عبدالناصر همتی و خروج او از کابینه چهاردهم «وفاق» از مدار دولت و مجلس خارج شد؟

برای پاسخ به سوالات مطرح شده با فعالان سیاسی که از دو جریان اصولگرا و اصلاح طلب شناخته می‌شوند گفت‌وگو کردیم و نظرات آنها را دراین باره جویا شدیم.

پزشکیان به شعاری که داده پایبند است؛ لزوم پایبندی همه قوا به وفاق

محمود صادقی عضو هیات علمی دانشگاه در انتخابات سال ۹۴ ـ دهمین دوره انتخابات مجلس شورای اسلامی در فهرست امید قرار گرفت و توانست با سایر همفکران خود با سرلیستی «محمد رضا عارف» راهی پارلمان شود. او پس از حضور در بهارستان عضو فراکسیون امید شد و ۴ سال ردای نمایندگی مردم تهران را در خانه ملت را برتن کرد. صادقیِ اصلاح طلب درحال حاضر از اعضای شاخص جبهه اصلاحات و دبیرکل انجمن اسلامی مدرسین دانشگاه‌ها است.

این فعال سیاسی در گفت‌وگو با ایرنا، گفت: آقای پزشکیان از زمان انتخابات، بر شعار «وفاق» و «با هم باشیم، با هم دعوا نکنیم» تأکید داشتند و تاکنون نیز بر این دیدگاه پایبند مانده‌اند. یکی از نشانه‌های این وفاق را می‌توان در رأی یکپارچه و بالای مجلس به وزرای دولت مشاهده کرد.

وی با بیان اینکه میانگین آرای وزرای این دولت، حتی در مقایسه با دوره‌های گذشته، بالاتر بوده، درحالی که مجلس کنونی عمدتاً گرایش اصولگرایانه دارد و رئیس‌جمهور از جناح اصلاح‌طلبان برگزیده شد، اظهار کرد: البته، وفاق به این معنا نیست که مجلس دست بسته باشد و از وظایف نظارتی خود چشم پوشی کند بلکه نظارت می‌تواند در راستای همکاری و هم‌افزایی پیش برود که نتیجه آن تقویت حکمرانی و بهبود عملکرد کشور خواهد بود، یا با جهت‌گیری سیاسی، جناحی و رقابتی انجام شود، که در این صورت موجب اختلافات و ناهماهنگی خواهد شد.

عضو جبهه اصلاحات ایران به این نکته هم اشاره کرد که ایده وفاق ملی زمانی کارآمد است که دوطرفه باشد؛ یعنی تنها یک‌طرف به آن پایبند نباشد، بلکه تمامی قوا و نهادهای تأثیرگذار نیز در این مسیر گام بردارند. در غیر این صورت، این وفاق به‌جای آنکه موجب تقویت امیدواری شود، به دلسردی عمومی دامن خواهد زد.
وفاق آثار مثبتی به همراه خواهد شد
پس از آنکه قرعه استیضاح به نام عبدالناصر همتی افتاد و او با رأی نمایندگان از ساختمان باب همایون وداع کرد، تحلیل هایی در فضای مجازی و سایر رسانه نگاشته شد مبنی براینکه وفاق شکست خورد. این درحالی است که یک تحلیل گر مسائل سیاسی نظر دیگری می دهد و می گوید: کسانی که پروژه وفاق را شکست‌خورده می‌دانند، قدرت درک و تحلیل اندک و محدودی دارند آن‌ها تصور می‌کنند با استیضاح یک وزیر از میان ۲۰ وزیر، وفاق ملی از بین می‌رود.

«ناصر ایمانی» تاکید دارد که ایده وفاق که توسط آقای رئیس‌جمهور مطرح شد، بسیار مناسب و به‌جا بود و در زمان مناسبی نیز ارائه و به‌طور جدی پیگیری شد و پزشکیان در این زمینه تلاش قابل‌توجهی کرد. نهادهای مختلف، از جمله مجلس و قوه قضاییه به پیام وفاق پاسخ مثبت دادند و تا حد زیادی با دولت همکاری کردند.

وی با بیان اینکه اگر مجلس از اختیار قانونی خود استفاده کند و به وزیری رای عدم اعتماد ندهد، به معنای شکست وفاق نیست، تصریح کرد: به اعتقاد من، نظریه وفاق آقای رئیس‌جمهور باید با جدیت پیگیری شود، چراکه در آینده آثار بسیار مثبتی خواهد داشت، مشروط بر اینکه استمرار داشته باشد.
کنار گذاشتن فزون‌طلبی منجر به ایجاد وفاق می‌شود

وی در دو تشکل مجمع روحانیون مبارز و حزب اعتماد ملی عضویت داشت اما پس از اختلافی که با همفکرانش در اعتماد ملی پیدا کرد، حزبی جدید به نام جمهوریت تأسیس کرد و هم اکنون دبیرکل این حزب سیاسی است.

رسول منتجب نیا که در دولت اصلاحات مشاور رئیس جمهور وقت بوده است در گفت و گو با ایرنا، با تاکید براینکه باید تعریف دقیقی از وفاق ملی ارائه کرد،گفت: اگر وفاق، دو یا چندجانبه باشد و تمامی طرف‌ها تصمیم بگیرند که اختلافات خود را کنار بگذارند و بر روی یک محور مشترک، یعنی منافع ملی و مصلحت مردم، تمرکز کنند، این امر می‌تواند به حل بسیاری از مشکلات کمک کند. به‌ویژه اگر فزون‌طلبی و انحصارطلبی کنار گذاشته شود، وفاق می‌تواند نقش مهمی در حل بحران‌ها و پیشرفت کشور ایفا کند.

وی با بیان اینکه انسجام می‌تواند مشکل‌گشا باشد و به نفع مردم تمام شود،می گوید: اما اگر یک طرف همچنان درگیر کشمکش‌ها و سهم‌خواهی باشد و به فکر منافع مردم نباشد و صرفاً به دنبال تحکیم و تثبیت جایگاه خود در قدرت باشد، این وضعیت نه تنها مشکلی از مردم حل نخواهد کرد، بلکه بر پیچیدگی‌ها و مشکلات می‌افزاید.(متن کامل گفت‌وگو را اینجا بخوانید)
ناامیدی پاشنه آشیل وفاق

محمد هاشمی رفسنجانی را بیشتر به عنوان برادر کوچکتر مرحوم آیت الله هاشمی رفسنجانی می‌شناسند اما چنته خود او در فعالیت‌های اجرایی و سیاسی پُر است.رئیس سازمان صداوسیما، معاون اجرایی رئیس جمهور، عضویت در مجمع تشخیص مصحلت نظام، رئیس دفتر رئیس فقید مجمع تشخیص و عضویت در شورای مرکزی حزب کارگزارن در سوابق محمد هاشمی دیده می‌شود.

او با بیان اینکه وفاق، به تعبیری که رئیس‌جمهور بیان می‌کند، نقش مهمی در بهبود شرایط اقتصادی دارد، گفت: تجربه‌های گذشته نشان داده شده که مشارکت همگانی می‌تواند تأثیر چشمگیری بر اقتصاد کشور داشته باشد.

این فعال سیاسی در عین حال به پاشنه آشیل وفاق اشاره کرد و گفت: وفاق به معنای همکاری و مشارکت همه اقشار جامعه در حوزه‌های اقتصادی و سیاسی است. بااین‌حال، ناامیدی در میان گروه‌های فعال در این زمینه‌ها می‌تواند مانعی جدی برای این مشارکت باشد. ازاین‌رو، تقویت همگرایی و وفاق، به‌ویژه در بخش‌های کلیدی مانند صادرات و واردات، نقشی اساسی در توسعه و بهبود وضعیت اقتصادی و معیشتی مردم ایفا می‌کند.(متن کامل گفت و گو را اینجا بخوانید)
وفاق ملی کلید حل مشکلات

عباس سلیمی نمین، مدیریت دفتر مطالعات و تدوین تاریخ ایران را برعهده دارد اما از صحنه سیاست هم دور نیست و در انتخابات مجلس دوازدهم با شورای ائتلاف نیروهای انقلاب برای تهیه فهرست نهایی نامزدها همکاری داشت.

وی با بیان اینکه در جریانات مهم سیاسی کشور، افرادی وجود دارند که به‌شدت قدرت‌طلب هستند، گفت: آقای پزشکیان، بحث وفاق را به‌درستی مطرح می‌کند و تلاش دارد تا از افراد توانمند با گرایش‌های مختلف در مسئولیت‌های کشور استفاده کند. اما برخی اصلاح‌طلبان تندرو به‌شدت به آقای پزشکیان حمله می‌کنند و معتقدند تمامی مسئولیت‌ها باید در اختیار اصلاح‌طلبان باشد، در حالی که دکتر پزشکیان معتقد است اگر فردی توانمند است، حتی اگر اصلاح‌طلب نباشد، باید از او بهره برد.

این فعال سیاسی تاکید می‌کند: جامعه ما امروز تا حد زیادی به این موضوع رسیده است که مشکلاتی که مخالفان استقلال ایران می‌خواهند از طریق تحریم بر ایران وارد کنند، صرفاً از طریق وفاق قابل خنثی‌شدن است و این فهم قطعاً گسترش خواهد یافت و می‌تواند ما را در ارتباط با دور زدن تحریم‌ها موفق بگرداند.‌(متن کامل گفت‌وگو را اینجا بخوانید)
مردم باید تاثیر وفاق را به شکل محسوس و ملموس مشاهده کنند

وی سیاستمداری است که در انتخابات شورای دوم شهر تهران در فهرست آبادگران قرار گرفت و با همفکرانش توانست راهی خیابان بهشت شود. شورای دوم دو شهردار را انتخاباب کرد. شهردار اول سال ۸۴ منتخب مردم ایران شد و ۸ سال به پاستور رفت و دومین شهردار محمد باقر قالیباف بود که ۱۲ سال برکرسی شهرداری تهران تکیه زد و بعد از آن به عنوان رای مردم تهران را در انتخابات مجلس یازدهم کسب کرد و از آن دوره تاکنون رئیس مجلس شورای اسلامی است.

واعظ آشتیانی از مدیران ورزشی بود و در دوره‌ای رئیس باشگاه استقلال تهران شد اما در عین حال فعالیت های سیاسی و تشکیلاتی هم می‌کند. او عضو حزب موتلفه اسلامی ـ حزبی که سال ۴۲ تشکیل شد و تا به امروز به فعالیت خود ادامه می دهد.

این فعال سیاسی با بیان اینکه ما زمانی قادر به ایجاد وفاق خواهیم بود که اعتماد اجتماعی را نیز بنا کرده باشیم،گفت: برای دستیابی به وفاق اجتماعی، ضروری است که عملکرد مسئولان در قوای مختلف به گونه‌ای باشد که اعتماد عمومی را افزایش دهد. در صورت وقوع این امر، نه تنها اعتماد اجتماعی مستحکم‌تر می‌شود، بلکه وفاق نیز شکل می‌گیرد و احساس مثبت در جامعه ایجاد خواهد شد. مردم باید تغییرات مثبت را محسوس و ملموس ببینند و آن‌ها را حس کنند تا این فرآیند به درستی تحقق یابد.

واعظ آشتیانی با اعتقاد به اینکه برای شکل‌گیری وفاق و حل مشکلات کشور اختلافات و رسانه‌ای کردن آنها در سطوح مختلف باید به کلی نادیده گرفته شود و مدیریت کشور نباید به آزمون و خطا منحصر باشد و باید از هر گونه آزمون و خطای بی‌مورد در حوزه‌های مختلف اجتناب شود، تصریح کرد: آنچه که مردم از گذشته تاکنون از آن گلایه دارند، شایسته‌سالاری و انتخاب افراد کارآمد برای قرار گرفتن در سمت‌های مناسب است. این موضوع می‌تواند یکی از مهم‌ترین عوامل مؤثر در تجلی وفاق باشد.(متن کامل گفت‌وگو را اینجا بخوانید)

نتیجه گیری...

وفاق ملی که با روی کارآمدن دولت چهارهم متولد شد، هرچند در ابتدای مسیر خود قرار دارد اما تا به اینجای کار توانست کارنامه خوبی از خود عرضه کند. هم وحدت و همگرایی خوبی بین قوا و ارکان نظام شکل گرفته است و هم در سایه وفاق و پرهیز از حاشیه‌های پوچ، مطالبات مردم دنبال و پیگیری می‌شود، ضمن آنکه ماموریت اصلی مسئولان در عصر حاضر، حوزه اقتصاد و رسیدگی به مشکلات مردم است، رئیس جمهور و دولت او نیز می‌خواهند با وفاق و انسجام، یک صدا از حاکمیت شنیده شود و آن تلاش برای حل مشکلات و پیگیری مطالبات توده‌های مردم ـ ولی نعمتان انقلاب ـ است، پس وفاق را نه یک شعار سیاسی بلکه می‌توان یک راهکار برای عبور از مشکلات و بحران‌ها دانست. پزشکیان هنوز در ابتدای کار است و باید با کمک به او و دولتش همچنان با چشم انداز «وفاق ملی» برای ایران ۱۴۰۴ حرکت و تلاش کرد.

انتهای خبر/