اعمال شب و روز عید فطر

پس به سجده بروید و در سجده «صد مرتبه» بگویید: «أَتُوبُ إِلَی اللّهِ؛ به سوی خدا می‌پویم»، سپس هر حاجتی که دارد از خدا بخواه که بخواست خدا برآورده خواهد شد و در روایتی آمده است که پس از نماز مغرب به سجده برو و بگو: یا ذَاالْحَوْلِ یا ذَا الطَّوْلِ یا مُصْطَفِیاً مُحَمَّداً وَناصِرَهُ صَلِّ عَلَی مُحَمَّدٍ وَآلِ مُحَمَّدٍ وَاغْفِرْ لِی کلَّ ذَنْبٍ أَذْنَبْتُهُ وَنَسِیتُهُ أَنَا وَهُوَ عِنْدَک فِی کتابٍ مُبِینٍ. ای صاحب قدرت، ای دارای قدرت، ای برگزیننده محمّد و ای یاور او، بر محمّد و خاندان محمّد درود فرست و بر من بیامرز هر گناهی را که مرتکب شدم و آن را فراموش کردم و آن گناه نزد تو در کتابی آشکار است.پس «صد مرتبه» بگویید: «أَتُوبُ إِلَی اللّهِ؛ به سوی خدا می‌پویم». سفارش شده امشب امام حسین(ع) را زیارت کنید که مزیت و برتری بسیار دارد و «زیارت مخصوص این شب» همچنین ده مرتبه ذکر «یَا دائِمَ الفَضْلِ» را که بیان آن در اعمال شب جمعه آمده بگویید.ده رکعت نمازی که برای «شب آخر ماه رمضان» سفارش شده را بخوانید. همچنین دو رکعت نماز بخوانید؛ در رکعت اوّل پس از سوره «حمد» هزار مرتبه سوره توحید و در رکعت دوم یک مرتبه و پس از سلام سر به سجده گذار و صد مرتبه بگو: «أَتُوبُ إِلَی اللّهِ؛ به سوی خدا می پویم»، آنگاه بگو: یا ذَا الْمَنِّ وَالْجُودِ، یا ذَا الْمَنِّ وَالطَّوْلِ، یا مُصْطَفِی مُحَمَّدٍ صَلَّی اللّهُ عَلَیهِ وَآلِهِ صَلِّ عَلَی مُحَمَّدٍ وَآلِهِ وَافْعَلْ بِی کذا وَکذا. (بجای «کذاوکذا» حاجات خود را بخواهید) ای دارای مهر و جود، ای صاحب مهر و توانایی، ای برگزیننده محمد، بر محمد و خاندانش درود فرست و با من چنین و چنان کن.

در روایت آمده: که حضرت امیرالمؤمنین(ع) این دو رکعت نماز را به این کیفیت می‌خواند، سپس سر از سجده برمی‌داشت و می‌فرمود: به حق آن خدایی که جانم در دست قدرت اوست، هرکه این نماز را به جا آورد، هر حاجت که از خدا بخواهد یقیناً عطا فرماید و اگر به شماره ریگ‌های بیابان گناه داشته باشد، خدا آنها را بیامرزد. در روایت دیگری بجای «هزار مرتبه» سوره «توحید» «صد مرتبه» وارد شده، لیکن این نماز را باید پس از نماز مغرب و نافله آن بخواند.برای امشب نماز دیگری هم سفارش شده به این شکل که چهارده رکعت نماز بخوانید، در هر رکعت سوره «حمد» و «آیت الکرسی» و «سه مرتبه» سوره «توحید» را قرائت کنید تا در برابر هر رکعتی ثواب چهل سال عبادت و ثواب عبادت هرکه در آن ماه روزه گرفته و نماز خوانده، برای شما ثبت شود.خواندن دعای شب اول ماه شوال «یاالله یاالله یاالله» که در مفاتیح آمده هم برای امشب سفارش شده است.

اعمال روز عید فطربرای روز عید فطر سفارش شده که اول پس از نماز صبح و نماز عید، تکبیر‌هایی که برای شب عید فطر سفارش شده بود را بخوانید. همچنین بعد از نماز صبح و بعد از نماز عید دعایی را که سید بن طاووس روایت کرده را هم بخوانید «اللّٰهُمَّ إِنِّی تَوَجَّهْتُ إِلَیْکَ بِمُحَمَّدٍ أَمامِی...»زکات فطره را پیش از نماز عید کنار بگذارید و بعد از طلوع فجر و تا قبل از نماز عید غسل کنید و هنگام غسل بگویید: اللّٰهُمَّ إِیماناً بِکَ وَتَصْدِیقاً بِکِتابِکَ وَاتِّباعَ سُنَّةِ نَبِیِّکَ مُحَمَّدٍ صَلَّی اللّٰهُ عَلَیْهِ وَآلِهِ. خدایا، تنها برای ایمان به تو و تصدیق به کتاب تو و پیروی از روش پیامبر تو، محمّد درود خدا بر او و خاندانش باد. پس «بسم اللّٰه» بگو و چون از غسل فارغ شدی بگو: اللّٰهُمَّ اجْعَلْهُ کَفَّارَةً لِذُنُوبِی وَ طَهِّرْ دِینِی، اللّٰهُمَّ أَذْهِبْ عَنِّی الدَّنَسَ؛ خدایا، این غسل را کفاره گناهانم قرار ده و دینم را پاک کن، خدایا، هر آلودگی را از من برطرف فرما.پوشیدن جامه نیکو و بکار بردن بوی خوش، رفتن به صحرا در غیر مکه برای نماز خواندن در زیر آسمان. هم سفارش شده است، همچنین پیش از نماز عید در اول روز افطار کنید و بهتر آن است که با خرما یا شیرینی باشد. شیخ مفید فرموده: تناول کردن مقدار کمی از تربت سید‌الشهدا(ع) پیش از نماز مستحب است زیرا برای هر دردی شفاست.

نماز عید فطر را بخوانید. این نماز دو رکعت است در رکعت اول سوره‌های «حمد» و «اعلی» را بخوانید و سپس «پنج تکبیر» بگویید و بعد از هر تکبیر دست به قنوت بردارید و بگویید: اللّٰهُمَّ أَهْلَ الْکِبْرِیاءِ وَالْعَظَمَةِ، وَأَهْلَ الْجُودِ وَالْجَبَرُوتِ، وَأَهْلَ الْعَفْوِ وَالرَّحْمَةِ، وَأَهْلَ التَّقْویٰ وَالْمَغْفِرَةِ، أَسْأَلُکَ بِحَقِّ هٰذَا الْیَوْمِ الَّذِی جَعَلْتَهُ لِلْمُسْلِمِینَ عِیداً، وَ لِمُحَمَّدٍ صَلَّی اللّٰهُ عَلَیْهِ وَآلِهِ ذُخْراً وشَرَفاً وَمَزِیداً أَنْ تُصَلِّیَ عَلَیٰ مُحَمَّدٍ وَآلِ مُحَمَّدٍ وَأَنْ تُدْخِلَنِی فِی کُلِّ خَیْرٍ أَدْخَلْتَ فِیهِ مُحَمَّداً وَآلَ مُحَمَّدٍ، وَأَنْ تُخْرِجَنِی مِنْ کُلِّ سُوءٍ أَخْرَجْتَ مِنْهُ مُحَمَّداً وَآلَ مُحَمَّدٍ صَلَواتُکَ عَلَیْهِ وَعَلَیْهِمْ أجْمَعِین. اللّٰهُمَّ إِنِّی أَسْأَلُکَ خَیْرَ مَا سَأَلَکَ مِنْهُ عِبادُکَ الصَّالِحُونَ، وَأَعُوذُ بِکَ فِیهِ مِمَّا اسْتَعاذَ مِنْهُ عِبادُکَ الصَّالِحُونَ.پس «تکبیر ششم» را بگویید و به رکوع بروید و پس از رکوع و سجود در رکعت دوم پس از سوره «حمد»، سوره «شمس» را بخوانید، سپس «چهار تکبیر» بگویید و پس از هر تکبیر دست به قنوت بردارید و همان دعا را بخوانید؛ چون فارغ شدید «پنجمین تکبیر» را گفته و به رکوع بروید و نماز را تمام کنید و پس از سلام تسبیح حضرت زهرا(س) را بخوانید.پس از نماز عید، دعاهای بسیاری وارد شده که شاید بهترین آنها، «دعای چهل‌وششم» صحیفه کامله سجادیه باشد. مستحب است نماز عید زیر آسمان و روی زمین بدون فرش واقع شود و از جایگاه نماز، از غیر آن راهی که به نماز آمده بود بازگردید و برای قبول شدن اعمال برای برادران دینی خود دعا کنید.

زیارت امام حسین (ع) و خواندن دعای ندبه بعد از نماز سفارش شده است. سید ابن طاووس فرموده که چون از دعا فارغ شدی، به سجده برو و بگو: أَعُوذُ بِکَ مِنْ نارٍ حَرُّها لَایُطْفَأ، وَجَدِیدُها لَایَبْلیٰ، وَعَطْشانُها لَایَُرْویٰ. سپس گونه راست را بر زمین گذار و بگو: إِلٰهِی لَاتُقَلِّبْ وَجْهِی فِی النَّارِ بَعْدَ سُجُودِی وَتَعْفِیرِی لَکَ بِغَیْرِ مَنٍّ مِنِّی عَلَیْکَ بَلْ لَکَ الْمَنُّ عَلَیَّ. سپس گونه چپ را بر زمین گذار و بگو: ارْحَمْ مَنْ أَساءَ وَاقْتَرَفَ وَاسْتَکانَ وَاعْتَرَفَ. آنگاه به حال سجده برگرد و بگو: إِنْ کُنْتُ بِئْسَ الْعَبْدُ فَأَنْتَ نِعْمَ الرَّبُّ، عَظُمَ الذَّنْبُ مِنْ عَبْدِکَ فَلْیَحْسُنِ الْعَفْوُ مِنْ عِنْدِکَ یَا کَرِیمُ. سپس «صد مرتبه» بگو: الْعَفْوَ الْعَفْوَ