بنادر راهبردی جنوب ایران دروازه‌ای برای دسترسی کشورهای محصور در خشکی آسیای مرکزی به آب‌های آزاد محسوب می‌شوند که به گسترش بازارهای ترانزیتی و تقویت تجارت خارجی آن‌ها کمک می‌کنند.

به گزارش کارآفرينان نيوز کریدور شمال-جنوب (INSTC) به عنوان یک پروژه بین‌المللی در اوایل دهه ۲۰۰۰ میلادی آغاز به کار کرد. هدف اصلی این کریدور ایجاد یک مسیر ترانزیتی کارآمد و اقتصادی برای حمل کالاها در سراسر اوراسیا از طریق ایران است و در سال‌های اخیر به اتصال کشورهای هند و روسیه نیز رنگ جدیدی بخشیده‌است.بنادر استراتژیک جنوب ایران به‌خصوص بندر اقیانوسی شهیدبهشتی چابهار و بندر بزرگ شهیدرجایی بندرعباس، دروازه‌ای برای دسترسی کشورهای محصور در خشکی آسیای مرکزی به آب‌های آزاد است. به همین دلیل است که از سال‌ها پیش، هند با رویای دسترسی سریع و رقابتی به افغانستان و کشورهای آسیای میانه به مشارکت در طرح توسعه بندر چابهار چراغ سبز نشان داد و روسیه نیز به‌محض اعمال تحریم‌های غرب، پیگیر همکاری ترانزیتی با ایران در کریدور شمال-جنوب شد.در سال 1401، در جریان نشست‌های دوجانبه میان نمایندگان ایران با وزیر حمل‌ونقل ازبکستان و وزیر نقلیات تاجیکستان مقرر شده بود برنامه اقدام مشترک و قرارداد ترانزیتی جدیدی نیز با ازبکستان منعقد شود تا هم در کریدور شمال-جنوب و هم در کریدور شرق-غرب همکاری‌های دوجانبه این کشور با ایران عملیاتی شود. شهریار افندی‌زاده، معاون سابق حمل‌ونقل وزارت راه‌وشهرسازی در آن زمان اعلام کرده بود که طی جلسات چندجانبه ایران با کشورهای آسیای مرکزی، افزایش ۳ برابری حجم تبادلات حمل‌ونقلی و رسیدن به ترانزیت ۲۰ میلیون تنی از طریق ایران هدف‌گذاری شده‌است.عظیم ابراهیم، وزیر حمل‌و‌نقل تاجیکستان در مجمع بین‌المللی اقتصادی XV با عنوان «روسیه و جهان اسلام» که در سال جاری برگزار شد، اظهار کرد: کریدور حمل‌ونقلی و ترانزیتی شمال-جنوب برای ما بسیار اهمیت دارد.