کاهش نرخ ارز در روزهای اخیر امیدواری ها به کاهش قیمت کالاهای وابسته به ارز را افزایش داده اما در عمل بازاریان با نرخ‌های سابق معاملات خود را شکل می‌دهند و به نظر می‌رسد تعدیل نرخ‌ها امری زمانبر باشد.

به گزارش کارآفرينان نيوز اگرچه از زمان اعلام برگزاری مذاکرات غیرمستقیم ایران و آمریکا، بازارها به آن واکنش مثبت نشان دادند و انتظارات تورمی بخصوص در بازارهای غیررسمی کاهش داشت اما به دنبال اعلام سازنده و مثبت بودن دور اول مذاکرات در مسقط، تعدیل نرخ ها در بازار ارز و طلا شدت گرفت.
از آنجا که قرار است دور دوم این مذاکرات غیرمستقیم نیز ۳۰ فروردین بار دیگر در مسقط برگزار شود، به نظر می رسد بازار در شرایط انتظاری برای اعلام نتایج مذاکرات است تا در صورت سازنده بودن دور آتی، بخش دیگری از حباب های قیمتی در بازار بترکد.
در این میان، انتظار عمومی مردم این است که به دنبال تعدیل‌های رخ داده در بازار ارز، نرخ کالاهایی که به نوعی به ارز وابسته هستند اعم از کالاهای ۱۰۰ درصد وارداتی و یا کالاهایی که با مواداولیه وارداتی تولید می شوند نیز عقبگرد داشته باشد که البته این انتظار هنوز از سوی بازارهای مختلف اجابت نشده و در عمل شاهد آن هستیم که حباب های قیمتی کمتر شده است نه قیمت اصلی کالا.
البته باید در نظر داشت که بیش از ۷۰ درصد کالاهای وارداتی به کشور، مواد اولیه و کالاهای واسطه‌ای هستند که در تولید نقش دارند و از این منظر می توان نقش قیمت ارز را در شکل گیری نرخ نهایی محصولات تولیدی به وضوح مشاهده کرد.
چسبندگی قیمت‌ها در اقتصاد ایران
در این ارتباط مهدی طغیانی نایب رئیس کمیسیون اقتصادی مجلس در گفت‌وگو با خبرنگار اظهار داشت: تا زمانی که کاهش قیمت ارز تثبیت نشود و نوسان در این بازار ادامه داشته باشد، نمی توان انتظار داشت که با کاهش نرخ‌ها، قیمت کالاها نیز تعدیل شود.
وی درباره تأثیر مذاکرات اخیر مسقط بر آینده اقتصاد ایران اظهار کرد: وقتی قیمت ارزهای عمده بخصوص دلار در بازار افزایش می یابد، قیمت نهایی سه گروه کالایی نیز دستخوش تغییر می شود؛ کالاهایی که تولید آنها به مواد اولیه وارداتی وابسته است؛ کالاهایی که با ارز خریداری می شوند و سوم کالاهایی که تولید آنها با ماشین‌آلاتی انجام می شود که تعمیر و نوسازی آنها به ارز وابسته است.
طغیانی ادامه داد: تاثیر ارز بر قیمت نهایی محصول در زمانی که نرخ ارز کاهشی می شود نیز باید قابل مشاهده باشد اما از آنجایی که در اقتصاد ایران مشکلی به نام «چسبندگی قیمتی» وجود دارد، این اتفاق به سرعت نمی افتد و در چنین شرایطی بلافاصله با کاهش قیمت ارز، نرخ کالاها نزولی نخواهد شد بلکه کاهش قیمت محصولات و کالاها، زمان‌بَر خواهد بود.
این نماینده مجلس ادامه داد: شرط کاهش قیمت کالاها به دنبال افت نرخ ارز، این است که کاهش رخ داده در بازار ارز ثبات داشته باشد یعنی در قیمت‌های پایین‌تر، ثابت باقی بماند نه اینکه فقط از نوسانات شدید، بلافاصله تأثیر بگیرد.
نوسان ارز به معنی نا اطمینانی در تولید است
نایب رئیس کمیسیون اقتصادی مجلس با یادآوری اینکه بخشی از مواد اولیه واحدهای تولیدی، وارداتی هستند، گفت: نوسانات شدید ارزی به معنی نااطمینانی در تولید است و لذا تولیدکننده در قیمت‌گذاری محصولات خود، این نااطمینانی و نوسانات شدید ارزی را لحاظ می‌کند.
طغیانی تاکید کرد: اگر بتوانیم ثبات در اقتصاد را تقویت کنیم، به مرور چسبندگی‌های قیمت در خریدهای بعدی تعدیل شده و در عمل اثر خود را از دست می‌دهد و در قیمت‌های پایین‌تر تمام شده، ثابت باقی می‌ماند.
وی خاطرنشان کرد: دولت باید سعی کند ثبات متغیرهای قیمت کالا و محصولات را در شرایط نوسانی حفظ کند وگرنه نمی‌توانیم شاهد کاهش قیمت‌ها باشیم؛ کاهش قیمت وقتی اتفاق می‌افتد که در محاسبات تولیدکننده هم آثار حذف نوسانات قیمت ارز، لحاظ شود.
نرخ ارز فقط یک متغییر اثرگذار در قیمت کالا است
عضو کمیسیون ویژه حمایت از تولید در مجلس شورای اسلامی با بیان اینکه نرخ ارز فقط یکی از متغیرهای اثرگذار در قیمت کالاست گفت: متغییرهای متعددی روی تورم برای محاسبه قیمت تمام شده تولید، اثرگذار است که نرخ ارز تنها یکی از آنهاست.
طغیانی تصریح کرد:‌ اکنون تورم در ایران ناشی از قیمت تمام شده تولید نیست که اگر نرخ ارز کاهش یابد، تورم هم نزولی شود بلکه موارد دیگری چون رشد نقدینگی یا کسری‌های دامنه‌دار بودجه در سال‌های گذشته تاکنون نیز در تورم مؤثر هستند.
وی افزود: برای نمونه اکنون اقتصاد ایران با حجم بسیار بالایی از رشد نقدینگی روبروست که مولود بی‌انضباطی‌های اقتصادی نظیر کسری بودجه یا بی‌انضباطی پولی و بانکی است.
نماینده مردم اصفهان در مجلس تأکید کرد: روزانه حدود ۹ هزار میلیارد تومان به نقدینگی کشور افزوده می شود اما پرسش اساسی این است که آیا در کشور روزانه ۹ همت افزایش تولید رقم می خورد؟
این کارشناس اقتصادی یادآور شد: هرچه شکاف رشد نقدینگی با رشد تولید بیشتر می‌شود، با یک فاصله زمانی روی تورم اثر می‌گذارد؛ اگر می‌خواهیم تورم را در کشور کنترل کنیم باید کاهش رشد نقدینگی در کنار متغیرهایی مانند ثبات نرخ ارز را پیگیری کنیم تا نرخ تورم در ایران مهار شود.