به گزارش کارآفرينان نيوز دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور منتخب آمریکا، برای مقابله با هرگونه چالش برای سلطه دلار در مبادلات تجاری جهان، گروه بریکس را تهدید کرد تا در صورت تلاش برای ایجاد ارز جدید یا حمایت از هر گزینه دیگری به عنوان ارز ذخیره جهانی، با «تعرفه‌های ۱۰۰ درصدی» مواجه خواهند شد.
ترغیب کشورها به دلارزدایی، پس از سلاح کردن دلاربا این حال، کارشناسان تجارت بین‌الملل هشدار می‌دهند، هرگونه اقدام تعرفه‌ای از سوی آمریکا در این راستا، در نهایت بیشتر از همه به ضرر خود آمریکا خواهد بود.به گفته آنها، پس از اینکه آمریکا با اخراج ایران و روسیه از سیستم «سویفت» (SWIFT) که کلید انجام معاملات بین‌المللی است، زیرساخت‌های مالی جهانی را به «سلاح» تبدیل کرد، چندین کشور به دنبال «سازوکارهای» دیگری برای انجام معاملات خود هستند.رئیس اندیشکده «ابتکار پژوهش‌های تجارت جهانی»، آجای سریواستاوا می‌گوید: « این اقدامات آمریکا بود که بسیاری از کشورها را به جستجوی جایگزین‌هایی برای دلار آمریکا واداشته است. آمریکا در استفاده از نفوذ خود بر سیستم‌های مالی جهانی، مانند شبکه سویفت، برای اعمال تحریم‌های یک‌جانبه سابقه دارد... آمریکا با مسدود کردن دسترسی کشورهایی نظیر روسیه و ایران به سویفت، عملا زیرساخت‌های مالی جهانی را به سلاح تبدیل کرده است و کشورهای دیگر را مجبور کرده تا سازوکارهای پرداخت جایگزینی پیدا کنند تا تجارت مشروع خود را ادامه دهند.»سریواستاوا با توضیح اینکه اعمال تعرفه ۱۰۰ درصدی بر کشورهای عضو بریکس می‌تواند پیآمدهای منفی اقتصادی برای آمریکا داشته باشد، افزود: «واردات به آمریکا به سادگی به کشورهای ثالث منتقل می‌شود و این ممکن است هزینه‌ها را برای مصرف‌کنندگان آمریکایی، بدون اینکه شغل‌های تولیدی به این کشور بازگردد، افزایش دهد؛ آمریکا به دلیل هزینه‌های بالاتر تولید، نسبت به گذشته در تولید کالاهای پرکاربرد، رقابتی‌تر نیست و اعمال تعرفه‌ها احتمالا این روند را معکوس نخواهد کرد.»
نیمی از جمعیت و ۲۵ درصد اقتصاد جهان در بریکس بریکس مخفف کشورهای برزیل، روسیه، هند، چین و آفریقای جنوبی است و کشورهای ایران، مصر، اتیوپی و امارات، ۴ عضو جدید هستند که امسال به این گروه اضافه شدند و اکنون تقریبا نیمی از جمعیت جهان و نزدیک به یک چهارم اقتصاد جهانی را نمایندگی می‌کند. مدیرعامل و مدیر کل فدراسیون سازمان‌های صادرکنندگان هند (FIEO)، آجای ساهائی معتقد است: «ما باید توسعه و بین‌المللی‌سازی ارز دیجیتال (CBDC) و پلتفرم‌های مالی مانند UPI را تسریع کنیم تا نقشی رهبری در ابتکارات ارز بریکس ایفا کنیم. تهدید ترامپ ممکن است تنش‌های ژئوپلیتیکی را تشدید کند اما بعید است که کشورهای بریکس را از پیگیری جایگزین‌های دلار آمریکا بازدارد.»
ارزهای غیرسنتی جبران‌کننده کاهش سهم دلار از مبادلات جهاندر عین حال، گزارش «ترکیب ارزی ذخایر رسمی ارز خارجی (COFER) » صندوق بین‌المللی پول (IMF) به کاهش تدریجی سهم دلار در ذخایر ارزی بانک‌های مرکزی و دولت‌ها اشاره کرده است. با این حال، بر اساس گزارش این نهاد بین‌المللی، کاهش نقش دلار آمریکا در ۲ دهه گذشته با افزایش متناسب سهم باقی ۴ ارز بزرگ یعنی یورو، ین و پوند همراه نبوده است. (به عبارت دیگر، سهم دلار در معاملات جهانی کاهش یافته اما این کاهش توسط افزایش سهم سایر ارزهای مهم مانند یورو، ین و پوند جبران نشده است.)
صندوق بین‌المللی پول در ماه جولای گفت: «این کاهش سهم دلار با افزایش سهم ارزهای ذخیره غیرسنتی از جمله دلار استرالیا، دلار کانادا، رنمینبی چین، وون کره جنوبی، دلار سنگاپور و ارزهای شمال اروپا همراه بوده است.»این نهاد بین‌المللی به نکته قابل‌توجهی اشاره می‌کند و می‌گوید، یکی از ارزهای غیرسنتی ذخیره که در حال کسب سهم بازار است، یوآن چین است که یک‌چهارم کاهش سهم دلار از مبادلات جهانی به این ارز اختصاص یافته است.«دولت چین سیاست‌هایی را در چندین جبهه برای ترویج بین‌المللی شدن یوآن پیش برده است، از جمله توسعه یک سیستم پرداخت بین‌مرزی، گسترش خطوط مبادله ارز و آزمایش ارز دیجیتال بانک مرکزی.»
یک بام و دو هوای دهلی‌نو برای کنار گذاشتن دلاردهلی‌نو از طرفی می‌خواهد دلار از مبادلات خود حذف کند و حتی روپیه را جهانی کند و از سوی دیگر نمی‌خواهد با آمریکا دربیافتد.روزنامه ایندین اکسپرس در رابطه می‌نویسد، در هند، تلاش برای کاهش وابستگی به دلار آمریکا و بین‌المللی کردن روپیه باعث شد که بانک مرکزی هند (RBI) در سال ۲۰۲۲ پس از تحریم‌های اعمال‌شده علیه روسیه در پی جنگ اوکراین، صدور صورت‌حساب‌ها و پرداخت‌ها برای تجارت جهانی به روپیه را مجاز کند. بر اساس نظرسنجی سه‌ساله بانک تسویه‌حساب‌های بین‌المللی (BIS) در سال ۲۰۲۲، گردش معاملات بازار ارز (به‌طور متوسط روزانه) نشان می‌دهد که دلار آمریکا ۸۸ درصد از گردش جهانی بازار ارز را تشکیل می‌دهد، در حالی‌که روپیه هند تنها ۱.۶ درصد را به خود اختصاص داده است. این نظرسنجی بیان می‌کند که اگر گردش روپیه به اندازه سهم ارزهای غیرآمریکایی و غیراروپایی در گردش جهانی بازار ارز (که ۴ درصد است) افزایش یابد، به‌عنوان یک ارز بین‌المللی در نظر گرفته خواهد شد.
با این حال، مبادلات تجاری هند با روسیه به‌وسیله ارزهای داخلی به‌دلیل نگرانی بانک‌های هند از تحریم‌های آمریکا و همچنین رابطه تجاری نامتوازن میان ۲ کشور، هنوز کم است؛ هرچند پس از جنگ اوکراین، مبادلات تجاری دهلی‌نو و مسکو به طرز چشمگیری افزایش یافته اما این تجارت به‌طور قاطع به نفع روسیه بوده است. براساس آمارهای رسمی، صادرات هند به روسیه در سال مالی ۲۰۲۴ به ۴.۲ میلیارد دلار رسیده اما افزایش واردات نفت از مسکو، صورت‌حساب واردات را به ۶۱ میلیارد دلار رسانده است. در نتیجه، روسیه مقدار زیادی روپیه در اختیار دارد که نتواسته از آن برای تسویه مبادلات تجاری دوجانبه به وسیله ارز داخلی استفاده کند و در عوض از آن برای سرمایه‌گذاری در سهام و اوراق قرضه هند بهره برده است.
از سوی دیگر، وزیر خارجه هند، سوبرامانیام جایشانکار، در ماه اکتبر گفته است، در حالی‌که دهلی‌نو به دنبال منافع تجاری خود است اما اجتناب از استفاده از دلار آمریکا بخشی از سیاست اقتصادی این کشور نیست. این مقام هندی خاطرنشان کرده، سیاست‌های آمریکا اغلب تجارت با برخی کشورها را پیچیده می‌کند و هند برخلاف برخی کشورها بدون آنکه قصد داشته باشد از دلار آمریکا دوری کند، در حال تلاش برای یافتن «راه‌حل‌های جایگزین» است.اما در آخر این مقام هندی گفت، در نهایت، یک دنیای چندقطبی در «ارزها و معاملات اقتصادی» منعکس خواهد شد.بدین معنا که در آینده، با توجه به تغییرات در ساختار جهانی و تنوع در قدرت‌های اقتصادی، سیستم‌های ارزی و معاملات اقتصادی نیز متناسب با این تغییرات به سمت چندجانبه‌گرایی خواهند رفت. به عبارت دیگر، بر اساس تحولات جهانی، ممکن است ارزهای مختلف و روش‌های گوناگون در معاملات اقتصادی میان کشورها جایگزین تسلط دلار شوند.
انتهای خبر/
دریافت صفحه با کد QR